Lý thuyết phân loại cà phê rang
Trước khi rang, hạt cà phê nhân thô thường có mùi cỏ tươi. Quá trình rang đã biến đổi đáng kể các đặc tính hương vị tiềm năng trong mổi hạt thành các hương vị thực thụ mà chúng ta cảm nhận được trong cốc.
Mặc dù có rất nhiều biến đổi xảy ra với cà phê trong quá trình rang bao gồm sự thay đổi màu sắc, trương nở về cấu trúc, hao hụt về khối lượng, thay đổi hương vị. Song cách phổ biến nhất để mô tả sự biến đổi của cà phê trong quá trình rang là dựa vào màu sắc hạt. Khi hạt cà phê hấp thụ nhiệt trong quá trình rang, màu sắc của chúng trở nên đậm hơn từ xanh sang vàng, nâu, nâu sẫm đen và cuối cùng là hóa than. Các loại dầu tự nhiên cũng xuất hiện trên bề mặt hạt ở nhiệt độ cao và dễ dàng nhận ra. Mỗi loại cà phê luôn có các bước chuyển màu khác nhau trong quá trình rang.
Bởi vì mỗi giống cà phê luôn có các điểm khác biệt tự nhiên, nên không thể hòa toàn dựa vào màu sắc rang là đủ chính xác để phân loại. Chúng ta cần kết hợp với một khung nhiệt độ rang điển hình, công với các biến đổi tự nhiên về mặt vật lý như tiếng nổ (crack) trong quá trình rang để xem xét loại cà phê bất kỳ đã tiến triển đến giai đoạn nàu trong quá trình rang.
2. Phân loại cà phê theo mức độ rang
Cần phải nhấn mạnh rằng “không có một hệ thống phân loại cụ thể và chính xác cho cà phê trong quá trình rang”. Và ở mỗi nơi trên thế giới, tùy thuộc vào từng đặc tính bị biến đổi lại có một cách gọi khác nhau ở mỗi giai đoạn mà cà phê được lấy ra khỏi máy rang. Rất khó tìm thấy sự diễn giải rạch ròi giữa các giai đoạn trong quá trình rang.
Tùy vào mỗi loại cà phê mà có mức độ rang khác nhau, hãy cũng VINA CAPHE khái quát về các mức độ rang cà phê:
Cinnamon – Sớm hơn Light Roast
Đây là cách rang rất nhạt, quá trình rang kết thúc trước tiếng nổ đầu tiên nên cà phê thường có vị rất chua, tươi mới, nổi bật với mùi nhựa cỏ cây và tông thể có body rất nhẹ (very light body). Thông thường cà phê không được rang theo cách này nên không xem như một giai đoạn chính thống.
- Giai đoạn 1 . Light Roast – Rang nhạt
Light roast là giai đoạn cà phê được lấy ra ngay khi crack đầu tiên xuất hiện (tiếng nổ đầu tiên) từ 195 độ C đến 205 độ C (385 độ F đến 400 độ F). Khi thử hạt của ở độ rang này ta sẽ thấy hương vị của hoa quả, đậu, vị chua nhiều, ngọt và rất ít đắng.
Light roast còn phổ biến với tên gọi City roast là mức độ rang phổ biến ở các nước khu vực Bắc Âu, và ngày càng được ưu chuông trên diên rộng trong làn sóng cà phê thứ ba.
Một số thuật ngữ khác của rang nhạt: Half City Roast, Light City Roast, New England Roast.
Sau khi tiếng nổ đầu tiên kết thúc nếu cà phê được lấy ra ngay ta sẽ có giai đoạn City, nếu để để tiếp 30 – 40 giây sau đó sẽ được gọi là City
- Giai đoạn 2. Medium Roast – Rang trung bình
Medium roast (hay Full city) là giai đoạn giữa hai lần nổ của cà phê. Theo Scott Rao, Full City chỉ giai đoạn cà phê được tháo ra trước xuất hiên tiếng nổ thứ hai, lúc này hạt đả giải phóng đáng kể lượng dầu bóng trên bề mặt, hương vị dễ chịu, cân bằng vừa phải giữa các đặc tính. Medium là thích hợp cho uống Espresso vì có sự cân bằng giữa độ chua, ngọt, đắng và body cân bằng.
Một số thuật ngữ rang vừa: American Roast, Breakfast Roast, Brown Roast, City Roast, Medium-Brown Roast, Medium High Roast, Regular Roast, Standard American Roast.
- Giai đoạn 3. Medium-Dark Roast – Rang trung bình đậm
Viennese là cách gọi phổ biến của giai đoạn này. Cà phê được lấy ra ngay những giây đầu tiên xuất hiện tiếng nổ thứ hai, từ 205 độ C đến 232 độ C (500 độ F đến 450 độ F). Các đặc tính hạt chiếm ưu thế và độ đồng nhất cao vì hầu như cà phê đã không còn các tính chất hương vị đặc thù riêng.
Một số thuật ngữ rang trung bình đậm: After-Dinner Roast, Dark-Brown Roast, Full Roast, Light Espresso Roast, Light French Roast, High Roast, North Italian Roast, and Viennese Roast.
- Giai đoạn 4: Dark Roast – Rang đậm
Cà phê được lấy ra khi crack lần 2 (tiếng nổ thứ hai) xuất hiện 30 – 60 giây. Với độ rang này ly cà phê sẽ có độ đắng cao, các vị khói, carbon hay thuốc lá sẽ xuất hiện nổi bật khi pha, độ ngọt và chua sẽ mất đi, độ dày của body cũng sẽ chiếm ưu thế.
Có nhiều giai đoạn nhỏ hơn trong khoảng Dark Roast, phân theo độ “đậm” lần lượt ta sẽ có: Vienna Roast đến French roast và Italian Roast.
Ngoài ra bạn vẫn có thể bắt gặp một số thuật ngữ khác dùng trong rang cà phê như: Black-Brown Roast, Continental Roast, Dark French Roast, Double Roast, Espresso Roast, European Roast, French Roast, Heavy Roast, Italian Espresso Roast, Neapolitan Roast, New Orleans Roast, South Italian Roast, Spanish Roast, Turkish Roast, Very Dark-Brown Roast, and Vienna Roast.
Bài viết là những thông tin cơ bản của một quá trình rang hạt cà phê đạt chuẩn chất lượng, nếu bạn có nhu cầu muốn quan sát hoặc dịch vụ rang xay cà phê, hãy đến với Vina Caphe – nơi uy tín, đáng tin cậy để bạn đặt trọn niềm tin vào niềm đam mê với cà phê.